Миний хүү 90 саяар үнэлэгдэх алт олсон бид азтай хүмүүс

-Та өөрийгөө танилцуулаач. Амьдрал ахуй хэр байна?

-Намайг Лувсанпүрэвийн Баяраа гэдэг. Эгч нь 10 хүүхэд өсгөсөн ч нэгийг нь саяхан алдсан. 7 хүү, 2 охинтой. Одоо хоёр том нь авгай хүүхэд авч тусдаа гарч, 6-24 насны 7 хүүхэдтэйгээ цуг амьдарч байна даа. Хэдэн мал, хэдэн хүүхэдтэйгээ гайгүй л амьдарч байна.

-Саяхан танай хүү 200 саяар үнэлэгдэх алт олсон гэсэн. Энэ үнэн үү?

-Яахав, баян хангай газар лусын буянг хүү маань хангалттай хүртлээ. Манайх 2002 оны зуданд хамаг малаа алдсанаас хойш том хүү маань хэдэн дүү нараа тэжээх гэж шороонд явах болсон. Олох үе ч бий, олдохгүй үе ч бий. Гэхдээ баян хангай бидэнд буян хишгээ харамгүй хайрладаг юм. Энэ өвөл хүү маань өвөлжин алтанд явсан ч юу ч олоогүй. Гэсэн ч амьдрахын эрхэнд яваад л байсан. Харин цагаан сарын өмнөхөн хүү маань гэнэт “бурзайсан” даа. Хүү маань “Баян хангай харж үзэж ханш нээлээ, их алт оллоо” гэсээр гэнэт орж ирсэн. Улс амьтан миний хүүг 300 саяар үнэлэгдэх том алт олсон гэж шуугидаг. Чулуутайгаа л тийм байсан биз. Чулуунаас нь ялгаж салгаж авахад 96 сая төгрөг л болсон. Тэгээд ч пүн алт олбол цэн, цэн алт олбол лан, лан олбол 10 килограмм алт олсон гэж цуурдаг шүү дээ.

-Тэр мөнгөө яаж зарцуулсан бэ?

-Би баян хангайн хишгийг аль болох олон хүнтэй хувааж хэрэглэ гэж хүүдээ хэлсэн. Сумынхаа уяачдын холбоонд 1 сая төгрөг бөхийн холбоонд 500 мянган төгрөг өгсөн гэсэн. Өөртөө 2 машин 30 сая төгрөгөөр авсан, одоо нэг байшин барьж байгаа. Надад банкинд 1 сая төгрөгийн хадгаламж нээж өгсөн. Манайх “ХААН” банкнаас зээл авч 4 мотоцикль авсан. Тэр өрөө дарсан. Ер нь хүү маань олон хүний банкны өрийг дарж өгсөн дөө. Мөн сумынхаа эмнэлгийн эхчүүдийн асрах байрыг тохижуулж өгөхөөр болсон. Удахгүй хотоос тоног төхөөрөмж нь ирнэ. Би амьдралдаа хот орж үзээгүй. Хүү маань намайг анх удаа хот явуулж Да хүрээг үзлээ.

-Та нарыг байн байн бөөн алт олдог, сая таны удаах хүү бас их том алт олсон гэж байсан?

-Миний хүү сая нэг хөөрхөн юм олоод зарахад 10 сая төгрөг болсон. Хүү маань хот явж 9 сая төгрөгөөр нэг машин аваад л дуусах шив дээ.

-Та нар ингэж том алт олдгийн нууц нь юундаа байна вэ?

-Дааж явдаг ламын маань ач. Тэр л хүүхдүүдийг маань тэр зүг рүү яв, ийшээ тийшээ яв гэж зааж өгдөг. Тэр хүнийхээ ачаар л баян хангайнхаа хишгийг харамгүй хүртэж байна. Дараа нь алт олсон өгөөжтэй газар дээрээ дааж явдаг лам багшаа аваачиж ном уншуулдаг.

-Ер нь Бөмбөгөр сумынхан танай хүүхдийг хаашаа алтанд явах нь вэ гэж харуулдаад байж байдаг, хөдлөхөөр морьтой, мотоцикльтой дагаад давхичихдаг, таны хүү Холливудын од шиг байдаг гэж үнэн үү?

-Үнэн үнэн. Хашааны урдуур хойгуур машин, мотоцикльтой хөлхөлдөөд, наагуур цаагуур нь бултагнаж харуулдаад хүүг маань газар гишгүүлэхгүй юм. Манайх 2-3 металл хайгчтай, шороонд явахаар нь арав хориороо араас нь дагачихдаг. Жорлонд орсон ч дагана. Сүүлдээ хүү маань алтанд явахаас төвөгшөөгөөд алт ухаж олсон машинаараа айл нүүлгэдэг ажилтай болсон доо. Хүмүүс миний хүүг алт хайж шороо ухахыг аргал хоргол түүхтэй л адил гэж боддог юм шиг байгаа юм. Сая бага хүүгийнхээ алт олсон газар дааж явдаг лам багшаа дагуулан очиж аргадаж ном уншуулсан юм. Гэтэл лам багшаа дагуулж яваад 5 килограмм алт олоод ирж гэнэ гэж ярьсан байсан. Лам багш маань би хэдэн хүүхдийг чинь хоолонд хүргэж өгнө гэж амлаж алтанд явах зүг чигийг нь зааж өгдөг хүүхдүүд маань ч хоосонгүй л ирдэг. Эцсийн эцэст хэдэн хүүхдийн минь буян заяа түшиж, байгаль дэлхий өгөөж буянаа харамгүй хайрлаж байна даа.

-Их алт гэнэт олох гай барцад дагуулдаг гэдэг. Та нар ингэж их алт олсон болохоор болгоомжилдог уу?

-Лам багшдаа их даатгаж ном уншуулж сүсэлж амьдардаг. Нуулгүй хэлэхэд хэдэн жилийн өмнө 15 настай хүү маань алт хайж яваад шороонд дарагдаж нас барсан юм. Тэр хүүгийнхээ араас их гашуудаж өдөр шөнийг ялгахгүй хэдэн жил уйлсан. Тэгээд одоо үхсэнийхээ араас үхэх биш дээ, нэг юм амьдраад л байна. Түүнийхээ араас их буян хийдэг.

-Та энэ олон хүүхдүүдийг ганцаараа өсгөх амаргүй л байх даа?

-Би хүний ганц өргөмөл охин. Аав ээж минь хүүхэд гарахгүй болохоор намайг 3 сартай байхад минь холын хамаатнаасаа өргөж авсан гэсэн. Аав ээж минь үр хүүхэд гаргаагүй болохоор хүний үрийг их шүтэж амьдардаг байсан. Намайг анх төрөхөд ээж минь “Би чамайг өргөж аваад айлын ганц болгож олноос онцолж, түмнээс тусгаарласан. Үрийн буян гэж том юм байдаг юм. хүүхэд хүнстэйгээ ирдэг юм, хүнд хүн илүүднэ гэж байдаггүй юм, төрөөгүй хүүхдээ устгадаг тэр аборт гээч юмыг хэзээ ч хийлгэж болохгүй шүү” гэж захидаг байсан. Миний хүүхдүүдийг ч сайн харж өсгөлцсөн. Би ч тэр захиасыг яс биелүүлсэн. 10 хүүхэд төрүүлсэн. Жил орох бүрдээ нэг хүү төрүүлдэг байсан. Одоо 50 нас хүрлээ. Өнгөрсөн жил 49-ний жил ороход хүү төрүүлж чадаагүй ч хүү маань байгаль дэлхийн хишиг хүртэж надад том бэлэг барилаа. Ер нь хүмүүс жил орохоор болгоомжилдог ч надад лав муу юм болдоггүй харин ч их баяр баясгалан ирдэг. Би ганцаараа энэ хэдэн хүүхдээ яаж тэжээнэ, яаж өсгөнө гэж нэг ч удаа санаа зовж байгаагүй. Хүүхэд хараад өгөөч гэж хүн гуйж ч яваагүй. Хэдийгээр ганц бие өрх толгойлсон эмэгтэй ч хүн гуйж үзээгүй. Би залуудаа өөрөө морио уургалж, тэмээ малаа ч өөрөө унаж сургадаг байсан. Үрийн буян ирдэг л юм байна. Би бага хүүгээ 44-тэйдээ гаргасан.

-Алт оллоо гээд таны хүүхдийн зан ааш эвдэрч байна уу?

-Үгүй ээ эвдрээгүй. Урьд алт хайгаад ганцаараа бэдэрч явахад нь найз нөхөд гэж үзэгддэггүй байсан. Овоо алт олсноос хойш олон найз нөхөд гарч ирж хааяа үнэртүүлчихсэн явдаг. Тэгэхээр нь би жаахан дардаг юм. Ер нь манай хүүхдүүд их даруулгатай өссөн. Олон эрэгтэй хүүхдүүдийг их дарж, зодоон хийж байгаад л хүн болгосон. Одоо миний үгнээс хэдэн хүү маань гарахгүй. Алт оллоо гээд ааш зан нь хувираагүй. Олуулаа өссөн болохоор зовлон жаргал сайн мэднэ.

-Олон хүүхэд гаргаж ганцаараа өсгөсөн гэхэд оворгүй, толиотой харагдаж байна?

-Хэдэн хүүхдийнхээ төлөө амьдарсан, олсон бүх зүйлээ хүүхдүүддээ зориулдаг нүүрээ ч будаж үзээгүй өдий хүрсэн. Ганц ширхэг нүүрний тос ч авдаггүй байсан. Хонь гаргавал сүүлний тосыг нь түрхчихээд явдаг байлаа. Одоо хэдэн хүүхэд маань “ээж нүүрээ будаач” гэдэг л юм. Сураагүй болохоор будаж чаддаггүй юмаа.

-Ярилцсанд баярлалаа.

Ч.Алтанхуяг